Stikstofbeleid is groter probleem dan stikstof zelf
“06 juli 2022 Leestijd: 4 minuten
Jawel, Nederland heeft een hoge stikstofuitstoot. Daar moet wel worden bij verteld dat de uitstoot de afgelopen decennia ruim gehalveerd is en luchtvervuiling een vrijwel verdwenen probleem is. Ook klopt het niet wat stikstofminister Van der Wal zegt over de staat van de Nederlandse natuur. Zo zijn er twintigmaal zoveel zeehonden en aalscholvers als vijftig jaar geleden. Het stikstofbeleid moet op de schop, schrijft Simon Rozendaal.
Zelden zullen mensen en organisaties zo diametraal tegenover elkaar hebben gestaan als bij stikstof. Mag ik als afgestudeerd chemicus, iemand die weet wat het verschil is tussen N2, NH3, NO, NO2 en NO3, tevens journalist die de wetenschap al zo’n 45 jaar volgt, een poging doen nuance en evenwicht aan te brengen?
Allereerst klopt het dat Nederland de hoogste stikstofuitstoot van Europa heeft. Dat beweert niet alleen het door boeren gewantrouwde RIVM, maar staat ook in alle internationale bronnen. Maar daar zou altijd bij moeten worden verteld dat vervuiling vandaag de dag gelukkig geen groot probleem meer is in Nederland.
Dat gebeurt bijna nooit. Zelfs de minister-president zegt op de radio dat de boeren de feiten niet aan hun kant hebben en verwijst dan naar de verzuring van de bodem. Luistert mijnheer Rutte, een historicus, wel naar chemici in zijn omgeving? De concentratie van zwaveldioxide (van oudsher de ernstigste vervuiling) is nog maar een paar procent van wat het vijftig jaar geleden was. Hetzelfde geldt voor andere vormen van vervuiling.
Stikstof en fijnstof
Lees ook dit opiniestuk van Arendo Joustra: Felle acties boeren mede verklaarbaar uit absolutisme van besluit kabinet
Eigenlijk zijn er maar twee staartjes vervuiling: stikstof en fijnstof. Ook voor die twee geldt echter dat de uitstoot in de afgelopen decennia met ongeveer de helft is afgenomen. In die zin is de verontwaardiging van de boeren alleszins begrijpelijk: waarom zo veel kabaal over stikstof als vervuiling een vrijwel gepasseerd station is? Zelfs het KNMI geeft het verdwijnen van luchtvervuiling als een van de verklaringen voor het feit dat de zon vaker schijnt dan vroeger.
Nu weer de andere kant: het is absurd dat de boeren en sommige politieke partijen voortdurend naar andere sectoren (Schiphol, de industrie) wijzen. Ja, die dragen ook bij aan de stikstofemissie, maar het staat als een paal boven water dat de veeteelt de belangrijkste bijdrage levert aan ammoniak (NH3). Met als kanttekening dat de twijfel groeit of het model dat het RIVM hanteert voor ammoniak wel klopt. Zelfs hoogleraar mariene ecologie Han Lindeboom stelde dit onlangs in een podcast. Lindeboom is gepromoveerd op stikstof, lid van D66 en was de afgelopen decennia een halve milieuactivist als het gaat om bescherming van de Noordzee – mede daarom wordt hij gehaat door de visserijsector.
Er wordt veel kul verkocht over de natuur
Verder is het raar om de agrarische sector alleen aan de hand van stikstof te beoordelen. Voedseldeskundige prof.dr. Louise Fresco schreef in NRC: ‘Hoe je het ook meet, CO2 per gram geproduceerd eiwit of water per kilo tomaat, de Nederlandse landbouw is duurzamer en milieuvriendelijker dan die elders.’
Van der Wal
Lees ook: Stikstofminister Van der Wal in rijtje groenrechtse VVD’ers
Ten slotte valt op hoeveel kul er wordt verkocht over de natuur. Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD) zei in de Tweede Kamer dat de natuur er in Nederland slechter voor staat dan elders. Kom op zeg! Er zijn in Nederland twintigmaal zoveel zeehonden als in 1970, twintigmaal zoveel aalscholvers als in 1960, zevenmaal zoveel bomen als in 1750, vijfmaal zoveel buizerds als in 1975, tweemaal zoveel libellen als in 1990.
De bovengenoemde Louise Fresco had een interview in het FD ter gelegenheid van haar afscheid als voorzitter van de Wageningen University. Daarin maakt ze onderscheid tussen twee categorieën Natura 2000-terreinen: natuur zoals de Waddenzee en het Deltagebied die bijna nergens ter wereld voorkomen versus heide en andere schrale gronden, die je overal aantreft – denk maar aan Dartmoor en al die andere ‘moors’ in Engeland.
Het stikstofbeleid moet op de schop
Stikstof een probleem? Het beleid, da’s pas erg. Typisch voorbeeld van ‘middel erger dan de kwaal’. Onze agrarische sector is een voorbeeld voor andere landen, stelde onlangs zelfs koning Willem-Alexander, die de hele wereld rondvliegt om de agrarische knowhow te promoten. Dan zijn we toch niet goed wijs als we zo’n uitmuntende sector de nek omdraaien?
Lees de blog van Constanteyn Roelofs: Waar is Europa in de stikstofcrisis?
Het stikstofbeleid moet op de schop. Caroline van der Plas (BBB) heeft gelijk: dit is chefsache, Rutte moet zelf naar Brussel om te vertellen dat je in dit dichtbevolkte land niet dezelfde natuurregels mag toepassen als in landen die voor de helft uit bossen en bergen bestaan.
En benoem Louise Fresco en Han Lindeboom tot ‘stikstofgezant’: speciale adviseurs van het kabinet. Zij weten wel van de hoed en de rand.”
6 juli 20222022Deel dit artikel:
KLIK HIER OM DIT PREMIUM ARTIKEL CADEAU TE DOEN (MAX 3 P.M.)
Simon Rozendaal
Simon Rozendaal
Simon Rozendaal (1951) is wetenschapsredacteur van EW.
Volg Simon Rozendaal:
MEER VAN DEZE AUTEUR